Pack Bülten #21 - Foodback

💫 Yılın son Pack bülteninden herkese merhaba!

Yoğun geçen Foodback etkinliklerimiz nedeniyle Pack bültene kısa bir ara vermiştik. Ancak 2024 yılının son Pack bülteniyle karşınızdayız ve 2025’te sizlerle buluşacak yepyeni içeriklerle mail kutunuza konuk olmayı dört gözle bekliyoruz! 🚀

2024, gıda ve tarım ekosisteminde sürdürülebilirlik ve inovasyon adına büyük adımların atıldığı, dönüştürücü bir yıl oldu.

İklim krizi, tükenen kaynaklar ve gıda israfı gibi kritik sorunlarla mücadele ederken, daha adil, dirençli ve sürdürülebilir bir gıda sistemi oluşturmanın artık bir seçenek değil, bir zorunluluk olduğunu hep birlikte gördük.

Gıda ve tarım sektöründe sürdürülebilirlik odaklı girişimcilik ve inovasyon, bu dönüşümün anahtarı. Biz de Foodback olarak, çalışmalarımızın merkezine sürdürülebilirliği koyarak ilerlemeye devam ettik.

2025’te, bu anlayışı daha ileriye taşımak ve birlikte daha büyük adımlar atmak için sabırsızlanıyoruz.

Keyifli okumalar! 💫

Foodback’ten Haberler

EWA 2024 Demo Day

26 Kasım’da gıda ve tarım ekosisteminden değerli paydaşlarımızla Impact Hub İstanbul’da EWA 2024 Demo Day ve 5. Yıl Kutlaması için bir araya geldik. Bu değerli kalabalıkla hem EWA 2024 girişimcilerinin sunumlarına ve ödül törenine heyecanla tanıklık ettik hem de programın Türkiye’deki 5. yılının başarıyla tamamlanmasını kutladık.

Demo Day programında sunum yapan 9 girişimci, gıda ve tarım ekosisteminde fark yaratacak inovatif çözümlerini bizlerle paylaştı. Her birini yürekten tebrik ediyoruz!

Programın 10.000 euro birincilik ödülünü nar kabuğundan bitki bazlı deri üreten Yugen’in kurucusu İpek Tüysüzoğlu alırken, 5.000 euro ikincilik ödülünü tarımsal atıklardan biyomateryal geliştiren Bio4Life’ın kurucusu Saadet Alpdağtaş kazandı.

EWA Demo Day’e katılan, destek veren ve bu başarıya ortak olan herkese sonsuz teşekkürler! 5 yıldır kadın girişimcilerin güçlenmesi ve gıda-tarım ekosisteminde fark yaratması için birlikte çalışıyoruz. Daha nice başarıları birlikte kutlayacağımız günlere!

Gündemde Ne Var?

COP29 Risk Altındaki Gıda-Tarım Sistemlerimiz için Ne Getirdi? (alt başlık)

Dünya genelinde ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele etmek için politikalar belirlemesi ve stratejileri gözden geçirmesi amacıyla gerçekleştirilen COP29, gıda ve tarım sektörünün oynadığı kritik rolün daha da belirginleştiği bir yıl oldu. 2023 ve 2024 senelerinde gıda ve tarım sektörlerini zirvenin gündemine almak için başlayan eforlar, bu sene en üst seviyesine ulaştı. Önümüzde ve sonraki senelerde gıda ve tarımın COP konferanslarında daha önemli bir gündem haline geleceğinden şüphemiz yok.

İklim değişikliğiyle mücadelede gıda ve tarım sektörünün oynadığı kritik rol, COP29 zirvesinde daha da belirginleşti. Zirvede alınan gıda ve tarım sektörüne yönelik kararlar ve kaydedilen bazı önemli gelişmeleri sizler için derledik.

Gıda ve tarım üzerine mevcut inisiyatifler arasında iş birliğini destekleyen Baku Harmoniya Çiftçiler İklim Girişimi, 19 Kasım’da düzenlenen Gıda, Tarım ve Su Günü’nde duyuruldu.
Düşük gelirli çiftçilere hava tahmini desteği sağlamak için tasarlanan Tarım İnovasyon Mekanizması (AIM) için Ölçek inisiyatifi, 1 milyar dolarlık bir finansman paketi açıkladı. Bu girişim, Birleşik Arap Emirlikleri ve Gates Vakfı arasındaki bir ortaklıkla geçen yıl COP28’de ilk kez duyuruldu.
Brezilya, emisyon azaltma hedefini %59’dan %67’ye yükseltti ve ormansızlaşmayla mücadeleye devam etmek için birkaç önlem duyurdu.
Baku Mali Hedefi, gelişmiş ülkelerin öncülük ettiği ve önceki 100 milyar dolarlık hedefe kıyasla önemli bir artışla iklim finansmanı için yılda 300 milyar dolar ayrılan yeni bir temel hedefi içeriyor. Ancak, tarım-gıda sistemlerine ne kadar finansman ayrılacağı belirsiz. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Genel Direktörü Qu Dongyu, gıda sistemlerinin 2030 yılına kadar sıfır net emisyon hedeflerine ulaşmak için yıllık olarak yaklaşık 1 trilyon dolar gerektiğini belirtti. Ancak, 2022’de tarım-gıda sistemleri toplam iklimle ilgili kalkınma finansmanının sadece yüzde 23’ünü, yani 29 milyar dolar aldı.
Dünya Bankası‘nın yakın zamanda tarım-gıda finansmanını ikiye katlama taahhüdünde bulunması gibi gelişmeler ise, bu alana ayrılan mali kaynakların artacağı yönünde sinyaller veriyor.

Gündemde Ne Var?

İşte 2024’ün Öne Çıkan Başlıkları

Global Alliance for the Future of Food tarafından sağlanan verilere göre, tarım-gıda sektörüne ayrılan yatırım oranı 2017-2022 yılları arasında %2,5’e düşerek toplamda 16,3 milyar dolara ulaştı. Bu durum, küresel kamu iklim finansmanının tarım ve gıda sistemlerini dönüştürme konusundaki etkinliği hakkında önemli sorular doğuruyor. Green Queen tarafından hazırlanan bu yazı, mevcut teşviklerin etkinliğini ve gelecekte nasıl iyileştirilebileceğini tartışıyor.
2024 yılı başında gıda ve içecek sektörü için belirlenen trendler ve tahminler ne ölçüde gerçekleşti? FoodNavigator tarafından hazırlanan bu haber, yılın başında gündeme gelen yenilikler, tüketici davranışları, teknolojik gelişmeler ve sürdürülebilirlik odaklı hedeflerin ne kadar hayata geçirilebildiğini analiz ediyor. Sektör oyuncuları için yıl boyunca karşılaşılan zorluklar, fırsatlar ve beklenmedik değişimler ele alınarak, bu trendlerin sektöre etkileri detaylı bir şekilde değerlendiriliyor.
2024 yılında gıda sektöründe sağlıklı yaşlanma ve Glukagon Benzeri Peptid-1 (GLP-1) ilaçlarının etkileri önemli bir odak haline geldi. Yaşlanma ile ilgili sağlık sorunlarına karşı proaktif çözümler arayışı ve GLP-1 gibi kilo kaybını destekleyen ilaçların popülerleşmesi, düşük glisemik indeksli ve doğal şeker alternatifleri içeren sağlıklı gıda ürünlerine olan talebi artırdı. Aynı zamanda, bu ilaçların yan etkileriyle başa çıkmayı kolaylaştıran veya doğal alternatifler sunmayı hedefleyen gıda ürünleri ve bileşiklerin geliştirilmesi büyük ilgi gördü. Kilo kaybı sürecinde tüketicilere rehberlik eden, öneriler ve takviyeler sunan hizmetlerin yükselişi de, bireylerin sağlıklı bir yaşam tarzına yönelme eğilimleriyle bağlantılı olarak dikkat çekti. Sağlıklı yaşlanma ve kilo yönetimi konularındaki farkındalığın artması, bu trendlerin hızla büyümesinde belirleyici bir rol oynadı. Ancak, GLP-1 ilaçlarının yaygınlaşması, bazı gıda devlerinin satışlarını olumsuz etkileyebileceği endişesini de doğurdu.
Kahve fiyatları, özellikle Brezilya ve Vietnam’daki olumsuz hava koşulları nedeniyle son yılların en yüksek seviyelerine ulaştı. Arabica kahve çekirdeklerinin fiyatları bu yıl %80’den fazla artış gösterdi ve 2025 yılında fiyatların daha da yükseleceği öngörülüyor. Grocery Gazette tarafından hazırlanan haber, kahve üretiminde yaşanan zorlukları, iklim krizinin etkilerini ve bu durumun sektör üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde inceliyor.
Benzer bir şekilde, kakao fiyatları da 2023 yılında dramatik bir artış gösterdi ve yüksek seviyelerde kalmaya devam ediyor. 2024 Nisan ayında kakao çekirdeğinin ton fiyatı 10000 sterline kadar yükseldi. Yakın bir zamana kadar 1 ton kakao çekirdeğinin fiyatı yalnızca 2000 sterlindi. Bu durum, aynı kahve için olduğu gibi, gıda sektörünü kakao alternatifleri aramaya itti. 2024, bir açıdan da alternatif çikolata üretimi yapan girişimlerin yılı oldu desek abartmış olmayız. Büyük yatırımlar alan ve gıda devleriyle yaptığı anlaşmalarla öne çıkan girişimleri Mart sayımızda yazmıştık.
Son yıllarda bitki bazlı diyetlerin popülaritesi artarken, bu beslenme biçiminin kalp-damar sağlığı üzerindeki etkileri giderek daha fazla tartışılıyor. FoodNavigator tarafından hazırlanan haber, bilimsel araştırmalardan elde edilen verilerle bitki bazlı beslenmenin kalp sağlığına olan etkilerini detaylı bir şekilde değerlendiriyor. Haberin dayandığı araştırmada, bitki bazlı diyetlerin düşük doymuş yağ içeriği, yüksek lif oranı ve bol miktarda antioksidan içermesi sayesinde kalp hastalıkları riskini azalttığı belirtiliyor.
Tarım teknolojisi alanında girişimlerin sunduğu yeni hizmetler, girdiler ve robotik çözümler hızla artarken, çiftçiler arasında bu çözümlerin benimsenme oranı beklenen seviyede ilerlemiyor. Boston Consulting Group (BCG) tarafından hazırlanan rapor, 1.000’den fazla çiftçinin mevcut teknolojileri yeniden satın almaya eğilimli olduğunu ve yenilikçi çözümleri denemede isteksizlik gösterdiğini ortaya koyuyor.
GFI Europe raporuna göre, Avrupa’da alternatif protein araştırmalarına yönelik kamu ve filantropi finansmanı 2023 yılında 290 milyon euro ile rekor seviyeye ulaştı. Bu rakam, 2020’deki 63 milyon euro seviyesinden büyük bir artış gösterirken, 2024 sonunda bu düzeyin korunması veya aşılması bekleniyor. Alternatif proteinlerin geliştirilmesine yönelik artan destek, sürdürülebilir gıda çözümlerinin önemini vurguluyor.
2024 yılında Birleşik Krallık’taki hızlı servis restoranlarında vegan ve vejetaryen yemek siparişlerinde dikkat çekici bir artış yaşandı. Vegconomist tarafından hazırlanan haberde, Vita Mojo’nun 2024 verilerine göre, vegan siparişlerin %56, vejetaryen siparişlerim ise %64 oranında artış gösterdiği belirtiliyor. Şirket, bu artışın Birleşik Krallık’ta bitki bazlı seçeneklere duyulan ilginin hala güçlü olduğunu ortaya koyduğunu belirtiyor.

Önemli Tarihler

Yılın o zamanı geldi 🚀EIT Food Girişimcilik Programlarına başvurular açıldı!

Bu programlardan birinin girişiminize uygun olduğuna eminiz! Her seviyeden gıda-tarım girişimine yönelik hazırlanmış girişimcilik programlarını inceleyin, sizin için uygun olanı seçin ve uzmanlardan eğitim ve mentorluk alma, uluslararası bir programın parçası olma ve çeşitli finansal destekleri kazanma fırsatını kaçırmayın!

EIT Food Seedbed Incubator: Pazar doğrulaması yaparak ürün/hizmetlerini ticarileştirmek isteyen girişimler için (Erken-orta seviye)
EIT Food Accelerator Network (FAN): Erken aşama sürecini tamamlamış, satışı olan ve daha fazla hız kazanmak isteyen girişimler için
EIT Food RisingFoodStars: İleri aşama, ölçeklenmek isteyen girişimler için (İleri seviye)

Son başvuru tarihi: 21 Şubat 2025

Erken aşama bir girişiminiz mi var? Üzülmeyin. Fikir aşamasında olan veya erken aşama girişimler için ön-hızlandırıcı EIT Jumpstarter programının başvurularını takip edin.

Yılbaşı için Hediye Alternatifleri

Yerel üreticilerin geleneksel yöntemler ve el emeğiyle ürettikleri ürünlerini görünür hale getiren, üretici ve tüketici arasındaki bağı sağlayan ÇiftçidenEve’nin yılbaşına özel paketlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Türkiye’nin en prestijli mutfak okullarından biri olan Mutfak Sanatları Akademisi, her sene yılbaşına özel atölyeler düzenliyor. Yemek yapmayı seven sevdiklerinize unutulmaz bir yılbaşı hediyesi vermek için bu atölyelerden birini hediye edebilirsiniz.
Çocuklara yılbaşı hediyesi arıyorsanız, Gülşah Özdemir Koryürek’in yazdığı Zaman Yolcusu Kreta: Gezegeni Yiyoruz adlı kitaba göz atabilirsiniz. Bu ilham verici çocuk kitabı, küçük okurları geçmişten geleceğe bir zaman yolculuğuna çıkararak, dünyanın kaynaklarını nasıl tükettiğimizi ve sürdürülebilir bir gelecek için yapılması gerekenleri anlatıyor. Kitabın teknik okuma sürecine Foodback olarak katkıda bulunmuş olmaktan gurur duyuyoruz.
Çikolataya alternatif yaratan, keçiboynuzunun besleyici özelliklerini öne çıkaran Rojok’un setlerini sağlıklı ve lezzetli bir hediye alternatifi olarak değerlendirebilirsiniz.
Karadeniz’in doğal çaylarını ve yöresel tatlarını buluşturan Lazika’nın hediye setleri, yeni yıla taze bir başlangıç için iyi bir fikir olabilir.
Going Zeero’nun plastik atıksız temizlik ürünler içeren yılbaşı hediye setlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Akdeniz esintilerini evinize getirecek Portakal Bahçem, farklı meyve paketleriyle evinize konuk olabilir.
Monj Bags’in lezzet dolu canvas çantaları, yeme içme severler için iyi bir aksesuar önerisi.
Mavi Karaburun’dan evinizin atmosferini değiştirecek Karaburun nergisi sipariş edebilirsiniz.

Girişimciler de Ara Verir

Noel kutlaması için hindi dolması, gravy sos gibi tarifler ne ifade ediyorsa; mezeler de bize yılbaşı kutlaması için onu ifade ediyor! Yılbaşında evlerde sevdiklerimizle bir araya gelip, kalabalık sofraların başında tv izlemek ve kutu oyunu oynamak da bizim geleneğimiz diyebiliriz.

Yılbaşı gecesine ev sahipliği yapın veya yapmayın; bu yılbaşında size iyi hissettirecek, kafanızı dağıtacak ve tüm duyularınızı harekete geçirecek bir deneyim için mutfağa girin. İster sofrayı donatın, ister saklama kabınızı alıp arkadaşınıza veya ailenize gidin. Önemli olanın sonuç değil, süreç olacağını göreceksiniz 🧡

Havuç tarator ve haydarisiz yılbaşı sofrası düşünemiyoruz, ama onları bir şekilde çözersiniz, işte Foodback ekibinin alternatif birkaç yılbaşı mezesi önerisi 🍀

Pack Bülten’in bugün itibariyle 3491 abonesi bulunuyor. Daha fazla kişiye ulaşabilmemiz için bu bülteni şimdi bir arkadaşına yönlendirir misin? Desteğin için teşekkürler 🌱